Son 10 yılda konut piyasasında yaşanan gelişmeler, yalnızca arz-talep dengesini değil, aynı zamanda alım gücü, yatırım davranışları ve finansal koşullardaki köklü değişimleri de gözler önüne seriyor. EVA Gayrimenkul Değerleme’nin son analizine göre, Türkiye genelinde ortalama birim satış fiyatı 35 bin TL seviyelerine yaklaşırken, İstanbul’da bu rakam 59.200 TL’ye kadar yükseldi. Kira fiyatlarındaki artış da benzer şekilde dikkat çekici: Türkiye genelinde ortalama kira metrekare fiyatı 230 TL’ye ulaşmışken, İstanbul’da 300 TL bandına dayandı.
Türkiye’de konut piyasası, son on yılda ekonomik dalgalanmalar, demografik değişimler ve sosyal dinamiklerle şekillenen derin bir dönüşüm sürecinden geçiyor. Artan maliyetler, yüksek enflasyon, pandemi ve depremler gibi faktörler sadece konut fiyatlarını değil, aynı zamanda barınma biçimlerini ve yatırım davranışlarını da köklü biçimde etkiledi.
EVA Gayrimenkul Değerleme Koordinatörü Serkan Bal, gelinen noktayı şöyle değerlendirdi:
“Konut artık yalnızca bir barınma ihtiyacı değil, aynı zamanda yatırım aracı ve enflasyona karşı korunma yöntemi olarak görülüyor. Bu durum erişilebilir konut talebini zayıflatırken, kiracılık oranlarını hızla artırıyor. Büyükşehirlerde yaşanan bu dönüşüm, yalnızca fiyatlarla değil, aynı zamanda yaşam kalitesi ve sürdürülebilirlik açısından da önemli sinyaller veriyor.
Uzaktan Çalışma ile Baskı Azaltılabilir
Pandemi sürecinde yaygınlaşan uzaktan çalışma modelleri sayesinde büyükşehirlerden Anadolu’ya yönelim ivme kazanmıştı. Ancak son dönemde bu eğilim tersine döndü; beyaz yakalı çalışanlar yeniden ofise dönmeye başladı. Bu da hem trafik yükünü hem de büyükşehirlere yönelik göçü ve kira talep baskısını artırdı. EVA’ya göre, uzaktan çalışmayı sürdürülebilir hale getirecek yeni düzenlemeler ve işveren teşvikleri, büyük şehirlerdeki aşırı kira artışlarını dengelemek adına kritik bir araç olabilir.
Konut Stokları, Uyuşmayan Talebin Göstergesi
Satılamayan konut stoku ise sadece arz fazlasını değil; yanlış lokasyon tercihlerini, fiyat-segment uyumsuzluğunu ve finansmana erişim sorunlarını da işaret ediyor. Teknik olarak piyasada talep mevcut olsa da, mevcut konutların sunumu ile bu talep örtüşmüyor. Özellikle orta ve alt gelir grubundaki bireyler için konuta erişim artık neredeyse imkânsız hale geldi.
Sosyal Konut ve Bölgesel Planlama Gündemde
Önümüzdeki dönemde sosyal konut üretimi, kira destek mekanizmaları, uygun kredili modeller ve bölgesel planlama gibi düzenlemelerin ön plana çıkması bekleniyor. Sadece konut arzını değil, aynı zamanda konutun kullanım amacını ve erişilebilirliğini de merkeze alan bir dönüşüm ihtiyacı kaçınılmaz hale gelmiş durumda.”
Bal, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Gayrimenkul piyasasının kendi içinde sürdürülebilirliğini sağlayabilmesi için, sadece arz yönlü değil, sosyal ve finansal boyutlarıyla kapsayıcı çözümler üretilmeli. Konutun niteliği, hedef kitlesi ve bölgesel dinamikleri dikkate almadan yapılan her yatırım, zamanla atıl stoklara dönüşebilir.”
EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık Hakkında: EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık AŞ, gayrimenkul sektörün uzman isimleri tarafından 2008 yılında kuruldu. EVA, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yetkilendirilen Değerleme Şirketlerinden olup ayrıca, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından finans kurumlarına, “gayrimenkul, gayrimenkul projesi veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların değerlemesi” hizmet verme yetkisine sahip şirketler arasındadır. Ayrıca uluslararası bir kurum olan RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors) tarafından Türkiye’de “Regulated by RICS” olarak ünvanı verilen ilk kuruluştur.
EVA Değerleme’nin kendi alanında 26 adet uluslararası ödülü bulunmaktadır. Finans piyasaları konusunda dünyanın önemli otoritelerinden Euromoney Yayın Kurumunun lider dergisi olan Euromoney Magazine her yıl dünyanın birçok ülkesinde çeşitli kategorilerde en başarılı kurumları bilimsel bir çalışma ile belirlemektedir. EVA Değerleme, 2011 senesinde Euromoney tarafından Değerleme Konusunda Türkiye En İyi Gayrimenkul Danışmanlık Firması, 2013 senesinde Türkiye’nin En İyi Danışmanlık (Best Real Estate Advisory-Overall), En İyi Araştırma (Research) ve En İyi Değerleme (Valuation) Firması ödüllerinde, 2014 senesinde ise “Türkiye’nin En İyi Gayrimenkul Araştırma Firması” ödülüne, 2016, 2017 ve 2018 senelerinde tekrar Türkiye’nin En İyi Danışmanlık (Best Real Estate Advisory-Overall), En İyi Araştırma (Research) ve En İyi Değerleme (Valuation) Firması ödüllerinde layık görülmüştür. 2020 yılında ise Euromoney’in “Real Estate Awards 2020” ödülleri kapsamında, Türkiye’nin en iyi Gayrimenkul Araştırma ve Gayrimenkul Değerleme firması seçilmiştir. Ayrıca uluslararası International Property Awards, EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlığı 2013-2014 senesi ödüllerinde “Türkiye’nin En İyi Gayrimenkul Danışmanlık Firması” ve “Avrupa’nın En İyi Gayrimenkul Danışmanlık Firması”; 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018 ve 2018-2019 senesinde ise arka arkaya tekrar “Türkiye’nin En İyi Gayrimenkul Danışmanlık Firması” olarak seçmiştir. Tüm bu ödüller yanısıra 2017 senesinde Global Brands Magazine tarafından “Best Property Appraisal Company, Turkey 2017”, 2018 senesinde Global Brands Magazine tarafından “Most Innovative Real Estate Valuation Brand, Turkey 2018, 2023 senesinde tekrar Global Brands Magazine tarafından “Best Real Estate Advisor Turkey 2023 ödülüne layık görülmüştür. 2024 senesinde Boston Brand Research&Media tarafından “Best Real Estate Advisor, Turkey 2024 ödülüne layık görülmüştür.
EVA Gayrimenkul Değerleme, her türlü gayrimenkul ve gayrimenkule dayalı hak ve faydaların değerlemesi, makine ve ekipman değerlemesi hizmetleri vermekte, gayrimenkul projelerinde fizibilite, şerefiyelendirme, yer seçimi analizi, çalışmaları yapmakta, en iyi ve en verimli kullanım etütleri hazırlamakta, kurumsal imar barışı danışmanlığı hizmeti vermekte, finansal kurumlar için kredilerde yatırım ilerleme raporları hazırlanması hizmetleri vermektedir. Şirketin ortakları ve Yöneticileri arasında Türkiye’nin ilk SPK Lisanslı Değerleme Uzmanlarından Cansel Turgut Yazıcı, Özdil Şahin, Özhan Yurtseven ve Zuhal Balsarı bulunmaktadır. Şirketin Türkiye Otel Sektörü Pazar Analizi Raporu, Türkiye Alışveriş Merkezleri Potansiyeli Analizi raporları, İstanbul Markalı Konut Piyasası Araştırma ve Öngörüler Raporu, İstanbul Yurt sektörü raporu gibi yayınlanmış sektörel araştırma raporları vardır.
Daha Fazla Bilgi İçin: www.evagyd.com
